Messerschmitt Bf 109B-1, rząd niemieckich samolotów myśliwskich, jednosilnikowych, jednomiejscowych dolnopłatów wolnonośnych z podwoziem klasycznym dwukołowym wciąganym w locie, konstrukcja metalowa, produkowanych w latach 1935-1945 dla lotnictwa wojskowego Niemiec i innych zaprzyjaźnionych z nimi państw. Prace projektowe pod kierunkiem Willy Messerschmitta rozpoczęto latem 1934 w zakładach BFW, które we wrześniu 1938 zmieniły nazwę na Messerschmitt AG; 28 V 1935 oblatano pierwszy prototyp Bf 109V-1; silnik rzędowy RR Kestrel V o mocy 512 kW (695 KM); 2 kaemy 7,9 mm; później skonstruowano następne prototypy - wzorcowe dla kolejnych wersji produkcji seryjnej. Wersje i odmiany: Bf 109A z 1936, na bazie prototypu Bf 109V-2; zamówiono serię 10 egz., produkcji nie podjęto; silnik rzędowy Junkers Jumo 210A o mocy 449 kW (610KM); 2 kaemy 7,9 mm, Bf 109B-1 z 1937, pierwsza wersja seryjna; seria 30 egz.; silnik Junkers Jumo 210D o mocy 467 kW (535 KM); 2 kaemy 7,9 mm; rozpiętość 9,9 m, dł. 8,7 m, wys. 2,45 m, pow. nośna 16,35 m²; masa własna 1577 kg, całkowita 2197 kg; prędkość maks. 465 km/h, pułap 9000 m, zasięg 450 km; Bf 109B-2 z 1937; seria 24 egz. dla Hiszpanii; silnik Junkers Jumo 210 Da o mocy 530 kW (720KM), śmigło dwułopatowe przestawialne, metalowe; masa własna 1506 kg, całkowita 2152 kg; wymiary i osiągi jak w odmianie B-1; Bf 109C-1 z 1938; seria 60 egz.; silnik Junkers Jumo 210 Ga o mocy 515 kW (700 KM); 4 kaemy 7,9 mm; masa własna 1597 kg, całkowita 2296 kg; prędkość maks. 470 km/h, pułap 9500 m, zasięg 450 km; wymiary jak w odmianie B-1; Bf 109D-1 z 1938, wersja przejściowa do zakończenia budowy nowego silnika Daimler-Benz DB 600; seria 200 egz.; silnik Junkers Jumo 210 Da o mocy 530 kW (720 KM); masa własna 2070 kg, całkowita 2420 kg; uzbrojenie, wymiary i osiągi jak w odmianie C-1. W 1938 6 egz. wysłano do Hiszpanii, 3 egz. sprzedano na Węgry, 10 egz. do Szwajcarii; na samolocie Bf 109 V 13 (będącym jednym z prototypów serii Bf 109D), wyposażonym w specjalnie przygotowany silnik DB 601 o mocy 1230 kW (1650 KM), pilot dr Hermann Wurster 11 XI 1937 ustanowił światowy rekord prędkości 610,95 km/h; Bf 109E-1 z 1939, seria 1540 egz.; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 601 A o mocy 810 kW (1100 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 2 działka 20 mm; rozpiętość 9,86 m, dł. 8,64 m, wys. 2,27 m, pow. nośna 16,4 m²; masa własna 1975 kg, całkowita 2446 kg; prędkość maks. 560 km/h, pułap 11 400 m, zasięg 680 km; standardowy myśliwiec w wojnie z Polską we wrześniu 1939; Bf 109E-1/B, samolot myśliwsko-bombowy z 1939; silnik i uzbrojenie jak w E-1, dodatkowo 4 bomby po 50 kg każda lub 1 bomba o masie 250 kg; Bf 109E-3 z 1939, seria w 1940 - 1868 egz.; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 601 Aa o mocy 736 kW (1000 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 3 działka 20 mm; masa własna 2060 kg, całkowita 2610 kg; wymiary i osiągi jak w E-1; standardowy myśliwiec z okresu bitwy o W. Brytanię; Bf 109E-4, samolot myśliwsko-bombowy z 1940; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 601 N o mocy 883 kW (1200 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 2 działka 20 mm; Bf 109E-4/B, samolot myśliwsko-bombowy z 1940; 4 bomby po 50 kg każda lub 1 bomba o masie 250 kg; pozostałe dane jak w E-1; Bf 109E-4/N, samolot myśliwski nocny z 1940; samoloty Bf 109E-4 stosowano w Afryce Pn.; Bf 109E-5, samolot myśliwski z 1940, przystosowany do rozpoznania fotograficznego; 2 kaemy 7,9 mm; Bf 109E-6 z 1940, przystosowany do rozpoznania fotograficznego; silnik rzędowy DB-601N o mocy 883 kW (1200 KM); Bf 109E-7 z 1941, o zwiększonym zasięgu, z dodatkowym zbiornikiem paliwa; Bf 109E-7/U 2, samolot myśliwsko-szturmowy z 1941, przystosowany do działań w Afryce Pn.; dodatkowe opancerzenie silnika i chłodnic; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 601 N o mocy 883 kW (1200 KM); Bf 109E-8, samolot myśliwski z 1942, adaptacja samolotu Bf 109E-1 z dodatkowym zbiornikiem paliwa; Bf 109E-9, samolot rozpoznawczy z 1942, adaptacja samolotu Bf 109E-1; Bf 109F-0, samolot myśliwski z 1940, seria informacyjna ze znacznymi zmianami konstrukcyjnymi, inny obrys statecznika pionowego i skrzydeł - z trapezowych na eliptyczne; silnik rzędowy 12-cylindrowy DB 601 N o mocy 883 kW (1200 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 1 działko 20 mm; Bf 109F-2 z 1941; 2 kaemy 7,9 mm, 1 działko 15 mm; Bf 109F-3 z 1942; silnik rzędowy DB 601 E o mocy 957 kW (1300 KM); uzbrojenie jak w Bf 109F-2; rozpiętość 10,06 m, dł. 9,04 m, wys. 3,4 m, pow. nośna 17,3 m²; masa własna 1980 kg, całkowita 2970 kg; prędkość maks. 628 km/h, pułap 11300 m, zasięg 710 km; Bf 109F-4 z 1942; uzbrojenie: 2 kaemy 7,9 mm, 1 działko 20 mm; Bf 109F-4/B, samolot myśliwsko-bombowy z 1942; Bf 109F-4/R 1, samolot myśliwski z 1942; 2 kaemy 7,9 mm, 3 działka 20 mm; Bf 109F-4Trop, samolot myśliwsko-bomowy z 1942, odmiana tropikalna; Bf 109F-5, samolot rozpoznania fotograficznego z 1942, wyposażony w dodatkowe zbiorniki paliwa; Bf 109F-6, samolot myśliwski z 1942, przystosowany do rozpoznania fotograficznego, nie uzbrojony; Bf 109G, samolot myśliwski z 1942; silnik rzędowy widlasty 12-cylindrowy DB 605 A o mocy 1086 kW (1475 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 3 działka 20 mm; Bf 109G-0 z 1942, seria przedprodukcyjna 12 egz.; silnik DB 601 E o mocy 957 kW (1300 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 1 lub 3 działka 20 mm; Bf 109G-1 z 1942; silnik DB 605 A o mocy 1086 kW (1475 KM); uzbrojenie jak w Bf 109G-0; Bf 109G-1/Trop z 1943, odmiana tropikalna; 2 kaemy 13 mm, 1 działko 20 mm; Bf 109G-2 z 1943, używany głównie do rozpoznania fotograficznego, bez kabiny ciśnieniowej; 2 kaemy 7,9 mm w osłonie silnika i 2 kaemy 7,9 mm w kadłubie, strzelające do tyłu; Bf 109G-3 z 1943, udoskonalona odmiana Bf 109G-1; Bf 109G-4 z 1943, przystosowany do rozpoznania fotograficznego; 2 kaemy 7,9 mm; Bf 109G-5 z 1943, przystosowany do rozpoznania fotograficznego; silnik DB 605 D o mocy z doładowaniem 1325 kW (1800 KM); 2 kaemy 13 mm; Bf 109G-5/R 2 z 1943, przystosowany do rozpoznania fotograficznego, odmiana udoskonalona Bf 109G-5, o zwiększonej powierzchni statecznika poziomego; Bf 109G-6 z 1943; silnik rzędowy widlasty 12-cylindrowy DB 605 A-1 o mocy 1086 kW (1475 KM); 2 kaemy 13 mm, 1 działko 30 mm, 2 działka 20 mm; rozpiętość 9,91 m, dł. 9,04 m, wys. 2,59 m, pow. nośna 16,16 m²; masa własna 2676 kg, maks. 3400 kg; prędkość maks. 623 km/h, pułap 11740 m, zasięg 990 km; Bf 109G-6/R-1, samolot myśliwsko-bombowy z 1943, przystosowany do przenoszenia 1 bomby o masie 250 kg lub 500 kg; Bf 109G-6/R 2, samolot myśliwsko-bombowy z 1944, przystosowany do podwieszania niekierowanych pocisków rakietowych powietrze-ziemia; Bf 109G-6/U, samolot myśliwski z 1943; silnik rzędowy BD 605 AS lub DB 605 AM o mocy z doładowaniem 1325 kW (1800 KM); 2 kaemy 13 mm, 3 działka 30 mm; Bf 109G-6/U 4N, samolot myśliwski nocny z 1943; Bf 109G-8, samolot myśliwski z 1944; przystosowany do rozpoznania fotograficznego; silnik DB 605 A lub DB 605 D; 2 kaemy 13 mm; Bf 109G-10, samolot myśliwski z 1944, silnik rzędowy 12-cylindrowy DB 605 D o mocy z doładowaniem 1325 kW (1800 KM); 2 kaemy 13 mm, 1 działko 30 mm; wymiary jak w Bf 109G-6; masa własna 2100 kg, całkowita 3496 kg; prędkość maks. 685 km/h, pułap 12 000 m, zasięg 560 km; najszybszy samolot wersji G; Bf 109G-10/R 2, samolot myśliwski z 1944, wyposażony w instalację FuG 25A, umożliwiającą rozpoznanie samolotów nieprzyjaciela ("swój-obcy"); Bf 109G-10/R6 z 1944, zmieniona osłona kabiny pilota; Bf 109G-10/U 4, samolot myśliwski z 1944; 2 kaemy 13 mm, 3 działka 30 mm; Bf 109G-12, samolot treningowy z 1944; dwumiejscowy, przeznaczony do szkolenia operacyjno-taktycznego; 2 kaemy 7,9 mm; Bf 109G-14, samolot myśliwski z 1944, unowocześniona odmiana Bf 109G-6; silnik rzędowy DB 605 A, AS, ASB, ASM lub D; 2 kaemy 13 mm, 1 działko 20 mm oraz dodatkowo 2 działka 20 mm lub 2 niekierowane pociski rakietowe WG 21; był samolotem wzorcowym dla zbudowanego po wojnie w Czechosłowacji samolotu S-199; Bf 109G-14/Trop, samolot myśliwski z 1944, odmiana tropikalna; Bf 109G-14/R 2, samolot myśliwski z 1944; usterzenie pionowe o większej powierzchni; Bf 109G-16, samolot myśliwsko-szturmowy z 1944; dodatkowe opancerzenie silnika i chłodnicy. Łącznie wyprodukowano 14122 samoloty Bf 109G wszystkich odmian, 162 egz. przekazano lotnictwu Finlandii; produkcję licencyjną podjęły węgierskie zakłady Weiss w Budapeszcie i rumuńskie zakłady w Braszow; Bf 109H-0, samolot myśliwski z 1944; produkowany w małej serii, głównie przebudowywane egzemplarze odmiany Bf 109F; silnik rzędowy DB 601 E o mocy 883 kW (1200 KM); Bf 109H-1, samolot myśliwski z 1944, przystosowany do działania na dużej wysokości; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 601 E-1 o mocy 883 kW (1200 KM); 2 kaemy 7,9 mm, 1 działko 30 mm; rozpiętość 11,92 m, dł. 9,04 m; prędkość maks. 610 km/h, pułap 14600 m; Bf 109J, samolot myśliwski z 1944, wersja wzorcowa produkcji licencyjnej w Hiszpanii; Bf 109K-0, samolot myśliwski z 1944; silnik rzędowy DB 605 D; seria przedprodukcyjna; Bf 109 K-2 z 1945; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 605 A SCM/DCM o mocy z doładowaniem 1472 kW (2000 KM); 1 działko 30 mm, 2 działka 15 mm; rozpiętość 9,9 m, dł. 8,92 m, wys. 3,4 m, pow. nośna 16,2 m²; masa całkowita 3496 kg; prędkość maks. 728 km/h, pułap 12600 m, zasięg 560 km; Bf 109K-4 z 1945, kabina ciśnieniowa; Bf 109K-6 z 1945; 2 kaemy 15 mm, 3 działka 30 mm; masa całkowita 3596 kg; Bf 109K-14 z 1945, ostatnia odmiana samolotu myśliwskiego serii K; silnik rzędowy widlasty odwrócony 12-cylindrowy DB 605 L o mocy 1251 kW (1700 KM); 2 kaemy 13 mm, 1 działko 30 mm; prędkość maks. 728 km/h (na wysokości 11500 m); pozostałe parametry jak w K-2; Bf 109T, samolot myśliwski z 1940; wersja pokładowa opracowana dla budowanego lotniskowca "Graf Zeppelin", adaptacja samolotu Bf 109 E; Bf 109 Z, samolot eksperymentalny z 1943; dwa samoloty myśl. Be 109 F połączono dodatkowym płatem centralnym tworząc w ten sposób samolot dwukadłubowy, dwusilnikowy, jednomiejscowy; silniki rzędowe widlaste odwrócone 12-cylindrowe DB 605, każdy o mocy 1086 kW (1475 KM); 5 działek 30 mm, bomby o masie 500 kg; rozpiętość 13,27 m, dł. 8,92 m, wys. 3,52 m; masa całkowita 4900 kg; prędkość maks. 710 km/h. Do jednostek myśliwskich Luftwaffe samoloty Bf 109 zaczęto sukcesywnie dostarczać od 1937; w tym samym roku użyto ich w walkach w Hiszpanii, a w dużej liczbie przez lotnictwo niemieckie na wszystkich frontach w latach 1939-1945. Samoloty Messerschmitt Bf 109 były najliczniej produkowanymi samolotami myśliwskimi w II wojnie światowej; w 1939 lotnictwo niemieckie miało ich 1085, do 1945 zbudowano łącznie 30573 egz., a wraz z produkcją licencyjną w innych krajach - w Czechosłowacji do 1948 i w Hiszpanii do 1958 - ponad 33000 egzemplarzy.